لزوم تقویت زیرساخت‌های فنی سامانه آموزش از راه دور

در دنیای امروز، آموزش از راه دور به یکی از ارکان اساسی نظام آموزشی تبدیل شده است. با توجه به شیوع بیماری‌های واگیردار و نیاز به حفظ سلامت دانش‌آموزان، بسیاری از کشورها به سمت استفاده از فناوری‌های دیجیتال در آموزش روی آورده‌اند. اما در ایران، با وجود تمامی سرمایه‌گذاری‌ها و تلاش‌های صورت گرفته، زیرساخت‌های فنی در حوزه آموزش از راه دور، به‌ویژه در روزهای تعطیل، نشان‌دهنده مشکلات فراوان و عدم توانایی در این حوزه است.
سامانه شاد، به عنوان یکی از اصلی‌ترین پلتفرم‌های آموزشی کشور، با هدف فراهم آوردن بستر آموزشی برای معلمان و دانش‌آموزان طراحی شده است. اما واقعیت این است که نه تنها معلمان و دانش‌آموزان، بلکه والدین نیز از عملکرد این سامانه ناراضی هستند. و این ناشی از مشکلات متعدد فنی، عدم دسترسی مناسب، و ضعف در طراحی کاربرپسند این سامانه است. در روزهای تعطیل، هنگامی که نیاز به استفاده از این سیستم افزایش می‌یابد، بار ترافیکی بر روی سرورها به حدی می‌رسد که عملاً امکان استفاده از آن را برای کاربران غیرممکن می‌کند.
واین در حالی است که ایران دارای شرکت‌های دانش‌بنیان متعددی است که در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات فعالیت می‌کنند. همچنین، بودجه‌های کلانی برای ارتقای فناوری و دیجیتال‌سازی اختصاص داده می‌شود. اما سوال اینجاست که چرا با وجود این همه منابع و توانمندی، هنوز نتوانسته‌ایم یک سیستم آموزشی دیجیتال کارآمد طراحی کنیم؟ پاسخ به این سوال نیازمند بررسی عمیق‌تری در زمینه مدیریت و برنامه‌ریزی است.
مدیریت غیرکارشناسی شده و نداشتن یک رویکرد جامع در طراحی سامانه‌های آموزشی، یکی از دلایل اصلی زیرساخت‌هاست.
به نظر می‌رسد که در فرآیند طراحی سامانه شاد، نظرات و نیازهای کاربران نادیده گرفته شده و این سامانه بیشتر به عنوان یک ابزار اداری و نه یک بستر آموزشی مناسب طراحی شده است. معلمان و دانش‌آموزان باید بتوانند به سادگی و بدون دغدغه از امکانات این سامانه بهره‌برداری کنند، اما متأسفانه شرایط موجود نشان‌دهنده عدم توجه به این نکته اساسی است.
به علاوه، عدم آموزش کافی برای کاربران نیز یکی دیگر از چالش‌های موجود است. معلمان و والدین باید با نحوه استفاده از این سامانه آشنا شوند تا بتوانند به بهترین نحو ممکن از آن بهره‌برداری کنند. اما متأسفانه برنامه‌های آموزشی مناسبی برای این منظور ارائه نشده است.
در نهایت، برای رسیدن به یک سیستم آموزشی دیجیتال کارآمد، نیازمند یک بازنگری جدی در سیاست‌گذاری‌ها و مدیریت‌های مرتبط با فناوری اطلاعات در حوزه آموزش هستیم. باید تلاش کنیم تا با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان و استفاده از تجربیات موفق جهانی، زیرساخت‌های فنی را تقویت کرده و سامانه‌ای طراحی کنیم که پاسخگوی نیازهای واقعی معلمان، دانش‌آموزان و والدین باشد. تنها در این صورت است که می‌توانیم به آینده‌ای روشن‌تر در حوزه آموزش دیجیتال امیدوار باشیم.