هیرکانی، میراثی ابدی در مسیر حفاظت پایدار

جنگل‌های هیرکانی یکی از ارزشمندترین اکوسیستم‌های جهان، نقشی کلیدی در اقتصاد گلستان ایفا می‌کنند.
جنگل‌ها ی هیرکانی با قدمتی بیش از ۴۰ میلیون سال از گلوگاه در همسایگی بندرگز تا گلیداغ مراوه‌تپه در شرق استان امتداد یافته‌اند و به‌عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌اند.
هیرکانی، فراتر از یک جنگل، هویت طبیعی و فرهنگی گلستان است. این اکوسیستم با بیش از ۸۰ گونه درختی، ۱۵۰ گونه پرنده و ده‌ها گونه جانوری کمیاب، تنوع زیستی بی‌نظیری را در خود جای داده و با تنظیم چرخه آب، حفاظت از خاک و تامین اکسیژن، پایه حیات کشاورزی و معیشت مردم منطقه را استوار کرده است.
تأمین آب برای کشاورزی، جذب گردشگران و حمایت از معیشت جوامع محلی، تنها بخشی از خدمات هیرکانی است.
فرهنگ و آداب مردم منطقه نیز با این جنگل‌ها گره خورده؛ جایی که داستان‌ها، افسانه‌ها و زندگی بومیان با درختان و طبیعت پیوندی عمیق دارد.
سه حوزه آبخیز پارک ملی گلستان، علی‌آباد کتول و جهان‌نما به‌عنوان بخشی از هیرکانی در یونسکو ثبت شده‌اند و منطقه جهان‌نما تحت نظارت سازمان حفاظت محیط‌زیست اداره می‌شود با این حال، تهدیداتی چون قاچاق چوب، آفات، آتش‌سوزی و تغییرات اقلیمی، این میراث ارزشمند را در معرض خطر قرار داده و حفاظت از آن را به اولویتی ملی و جهانی تبدیل کرده است.
سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور، در چارچوب برنامه پنج‌ساله  طرح مدیریت پایدار جنگل‌های هیرکانی را با هدف حفظ، احیا و توسعه این اکوسیستم در گلستان به اجرا درآورده است.
به گفته امین کیاء مدیریت پایدار جنگل، فرآیندی است که استمرار خدمات و محصولات جنگل را بدون لطمه به ارزش‌های ذاتی آن یا اثر سوء بر محیط فیزیکی و اجتماعی تأمین می‌کند.
وی ادامه داد:بر اساس ماده ۳۶ قانون برنامه هفتم ، بهره‌برداری چوبی و برداشت درختان جنگلی ممنوع شده و تمرکز بر جنگلداری نوین و مدیریت پایدار قرار گرفته است.
در گلستان، این طرح با تهیه مطالعات تفصیلی حوزه‌های آبخیز جنگلی آغاز شده و ویژگی‌هایی چون ارزیابی توان اکولوژیک و مدیریت بر اساس اصول آمایش سرزمین را در بر می‌گیرد.
معاون امور جنگل اداره‌کل منابع طبیعی گلستان، اعلام کرد: این استان دارای ۱۸ آبخیز با وسعت ۷۵۰ هزار هکتار است.
جهانبخش صادقیان بیان کرد: مطالعات تفصیلی مدیریت پایدار برای هفت حوضه در سطح ۲۴۰ هزار هکتار از این حوضه‌ها از اسفندماه پارسال آغاز شده و سازمان مرکزی هدف‌گذاری کرده که مطالعات ۱۸ حوزه آبخیز تا دو سال آینده تکمیل شود.
وی افزود:وسعت جنگل‌های گلستان در مطالعات نیمه‌تفصیلی جدید، به ۵۲۴ هزار هکتار رسیده در حالی که در گذشته این سطح ۴۲۶ هزار هکتار بود که این افزایش نتیجه احیا، غنی‌سازی پوشش گیاهی و پیشگیری از تخریب در شرایط اقلیمی متغیر است.
منبع:ایرنا