نیروگاه‌های خورشیدی؛ طلوعی تازه برای معیشت و انرژی پایدار در ایلام

مشکلات و کمبود زیرساخت‌های انرژی سال‌هاست سایه سنگینی بر زندگی روستاها و نواحی عشایری ایلام انداخته، اما با توسعه نیروگاه‌های خورشیدی بخش زیادی از این کمبودها در حال رفع شدن است.
بیکاری، فقر و کمبود زیرساخت‌های انرژی همچنان از چالش‌های جدی نواحی روستایی و عشایری استان ایلام به‌شمار می‌رود؛ به‌گونه‌ای که در بسیاری از این مناطق، یا اساساً فرصت شغلی پایداری وجود ندارد، یا آن‌قدر محدود است که پاسخ‌گوی نیاز جمعیت جوان و جویای کار نیست.
از سوی دیگر، ضعف زیرساخت‌های برق‌رسانی، به‌ویژه در مناطق دورافتاده و کم‌برخوردار، زندگی روزمره خانوارها را با دشواری‌های مضاعف مواجه کرده؛ به‌طوری‌که در نبود برق پایدار، نه‌تنها تأمین نیازهای اولیه‌ای چون روشنایی، گرمایش و نگهداری مواد غذایی با مشکل روبه‌رو است، بلکه امکان راه‌اندازی مشاغل خانگی، فعالیت‌های تولیدی کوچک و حتی بهره‌مندی از خدمات آموزشی و بهداشتی نیز به‌شدت محدود شده که این مسئله، عملاً مسیر توسعه اقتصادی در این مناطق را مسدود کرده است.
در این میان، توسعه نیروگاه‌های خورشیدی کوچک‌مقیاس به‌عنوان راهکاری نوین و کم‌هزینه برای عبور از این بحران مطرح شده؛ طرحی که با بهره‌گیری از ظرفیت بالای تابش آفتاب در اقلیم گرم و خشک ایلام، امکان تولید برق پاک را فراهم می‌کند و از طریق فروش آن به شبکه سراسری، درآمدی ماهانه و پایدار برای خانوارهای تحت پوشش ایجاد می‌نماید.
این درآمد، برای بسیاری از خانواده‌ها نه‌تنها به معنای عبور از خط فقر و رهایی نسبی از وابستگی به کمک‌های حمایتی است، بلکه به‌عنوان نقطه آغازی برای ورود به مسیر توانمندسازی اقتصادی، بازیابی عزت‌نفس معیشتی و شکل‌گیری نوعی استقلال پایدار تلقی می‌شود؛ مسیری که اگر با حمایت مستمر و زیرساخت‌های لازم همراه شود، می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد مشاغل خرد، تقویت سرمایه اجتماعی و بازگشت تدریجی اعتماد به آینده در میان خانوارهای کم‌برخوردار باشد.
لازم به ذکر است، به رغم اجرای صدها نیروگاه پنج کیلوواتی در سال‌های اخیر، این طرح هنوز آن‌گونه که باید در سطح استان نهادینه نشده؛ چرا که بسیاری از خانوارهای واجد شرایط از وجود چنین امکانی بی‌اطلاع بوده یا به‌دلیل پیچیدگی‌های اداری، نبود آموزش کافی یا محدودیت در دسترسی به تسهیلات، از ورود به این مسیر بازمانده‌اند.
کارشناسان معتقدند برای اثربخشی واقعی این طرح، باید زیرساخت‌های حمایتی همچون اطلاع‌رسانی هدفمند، آموزش بهره‌برداران، تسهیل فرآیندهای بانکی، تضمین خرید برق تولیدی و نظارت مستمر بر اجرای پروژه‌ها، تقویت شوند؛ زیرا تنها در این صورت است که می‌توان انتظار داشت نیروگاه‌های خورشیدی، از یک طرح محدود حمایتی، به جریانی پایدار در اقتصاد مناطق محروم تبدیل شوند و نقشی مؤثر در کاهش بیکاری، افزایش تاب‌آوری معیشتی و توسعه عدالت‌محور انرژی ایفا کنند.
  توسعه نیروگاه‌های خورشیدی، راهکاری برای معیشت پایدار و تأمین انرژی در مناطق محروم
معاون اشتغال کمیته امداد استان ایلام در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به وضعیت معیشتی مناطق روستایی و عشایری گفت: : نبود برق پایدار در برخی روستاها، نه‌تنها زندگی روزمره خانوارها را با دشواری‌های جدی مواجه کرده، بلکه امکان راه‌اندازی حتی ساده‌ترین فعالیت‌های اقتصادی را نیز از آن‌ها سلب کرده است؛ در چنین شرایطی، ما به‌دنبال راهکارهایی بودیم که همزمان بتوانند به تأمین انرژی و ایجاد درآمد برای خانوارهای محروم کمک کنند.
وی با اشاره به اقدامات انجام‌شده در این زمینه گفت: از سال ۱۴۰۲ به بعد، توسعه نیروگاه‌های خورشیدی پنج کیلوواتی به‌طور جدی در دستور کار معاونت اشتغال قرار گرفته و طی این مدت، با همکاری بانک ملی و شرکت توزیع برق استان، بیش از
 ۶۰۰ نیروگاه کوچک‌مقیاس در مناطق روستایی و عشایری راه‌اندازی و به شبکه سراسری متصل شده است؛ این نیروگاه‌ها علاوه بر آن‌که منبعی پایدار برای تأمین درآمد ماهانه خانوارهای تحت پوشش فراهم کرده‌اند، در کاهش ناترازی تولید و مصرف برق نیز نقش مؤثری ایفا کرده و به دولت خدمتگزار در مسیر تأمین انرژی پاک یاری می‌رسانند.
 آخرین وضعیت احداث نیروگاه‌های خورشیدی در ایلام
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان ایلام، با اشاره به اقدامات انجام‌شده در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر، گفت: در حال حاضر، بیش از ۲۰ اداره و سازمان دولتی در سطح استان به سیستم‌های تولید برق خورشیدی مجهز شده و این روند همچنان در حال توسعه است.
ولی الله ناصری افزود: در کنار این اقدامات، طرح تأمین ۷۸۰ مگاوات برق از طریق سرمایه‌گذاران بخش خصوصی نیز در دستور کار قرار دارد که تاکنون ۶۰ مگاوات از این ظرفیت وارد مرحله اجرا شده و پیش‌بینی می‌شود در ماه‌های آینده بخش بیشتری از این پروژه‌ها عملیاتی شود.
ناصری با تأکید بر برنامه‌های توسعه‌ای شرکت متبوع خود اظهار داشت: بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، تا پایان سال آینده، یک‌هزار و ۲۰۰ نیروگاه خورشیدی جدید در سطح استان احداث خواهد شد که مجموع ظرفیت تولید آن‌ها به ۱۰ مگاوات خواهد رسید؛ این نیروگاه‌ها پس از بهره‌برداری، به شبکه سراسری برق کشور متصل می‌شوند و می‌توانند نقش مؤثری در تأمین پایدار انرژی و کاهش فشار بر شبکه برق ایفا کنند.