نقش استرس در تهدید سلامت جامعه

کارشناسان پزشکی در داخل و خارج از کشور بر نقش و اثرگذاری شدید فشارهای عصبی و استرس در افزایش و تشدید بیماری های مختلف تاکید دارند. یکی از نمونه های بارز اثرگذاری مخرب استرس و فشارهای عصبی در گسترش بیماری دیابت به عنوان یکی از بیماری های جهان مدرن می باشد.
البته در مورد کشور ما استرس موجود هم وزن با مدرن بودن نیست و بیشترین فشارهای عصبی بر جامعه از باب مشکلات معیشتی است. فقط در یک فقره می توان به استرس و فشاری عصبی برای تمامی افراد جامعه اشاره داشت که در آن هیچ کس از فردای خود حتی به اندازه یک پیش بینی ساده خبر ندارد و کسی نمی داند فردا چه می شود؟!.
البته نمی توان از دیگر رویه های زندگی مدرن همچون تغذیه، کاهش فعالیت بدنی، آلودگی هوا و... بی تفاوت بود، اما موضوع استرس همه گیر و موثرتر از دیگر موارد است.
«آمار ابتلا به دیابت در کشور هر سال به طرز چشمگیری در حال افزایش است و در حال حاضر حدود ۳۰ درصد ایرانی‌ها به یکی از انواع دیابت مبتلا هستند. این این موضوع را رئیس انجمن دیابت ایران مطرح کرده است و معتقد است سن دیابت در کشور به قدری پایین آمده که به دوره دبیرستان و راهنمایی رسیده است.  این نکته را نیز مورد تاکید قرار می دهد که هرچقدر فشار روی مردم بیشتر شود، آمار ابتلا به دیابت هم بالاتر می‌رود».
براساس تحقیقات علمی و پزشکی در این حوزه؛ موضوع وراثت ژنتیک، عامل ابتلای تنها ۱۰ درصد افراد به دیابت دیابت نوع ۱ است که تا پایان عمر باید انسولین تزریق کنند، اما ۹۰ درصد مبتلایان دیابت نوع ۲ دارند که چاقی، تغذیه، عدم تحرک، سبک زندگی و استرس در بروز آن نقش دارند، اما ۷۰ درصد عامل ابتلا استرس و تنش است.
در زمینه بیماری های قلبی و عروقی نیز شرایط به همین صورت است به اظهار اکثر پزشکان و کارشناسان این حوزه بیشترین مراجعین با عوارض قلبی به سبب فشارهای عصبی دچار سکته های خفیف و سنگین می شوند ودراین بین جان خود را نیز بعضاً از دست می دهند.
این استرس و فشارهای عصبی دیگر مختص به سرپرست خانواده یا افراد میان سال نیست، بلکه می بینیم که دربسیاری از موارد افراد جوان زیر سی سال دچار حمله و سکته قلبی می شوند و تاپای مرگ می روند.
تمام این موضوعات باز می گردد به فراهم بودن حداقل های یک زندگی معیشتی و رفاهی برای جامعه که حداقل استرس های سنگین روزانه را نداشته باشند. همین که گفته شد مردم برای فردای خود هیچ برنامه و حتی امیدی ندارند بزرگترین استرس و فشار عصبی است که همه گیر شده است.
اگر امروز جوانان دچار ضعف های عصبی ناشی از فشارهای معیشتی و نگرانی از آینده هستند، طبیعی است که سن دیابت و سکته به مقاطع دبیرستان و دانشگاه برسد. متأسفانه نگرش و راهبرد ما در اکثر معضلات بر درمان مشکلات است و برنامه و عزمی برای پیشگیری در نظر گرفته نمی شود.
هزینه های گزافی برای تأمین دارو و عمل های جراحی صرف می شود اما کاری مطالعاتی و پژوهشی برای جلوگیری از استرس و فشارهای عصبی انجام نمی شود تا بر پایه آن سیاست گذاری های کلان برای جوانان و آحاد مردم صورت گیرد. تنها در یک فقره و فقط با کاهش فشارهای عصبی می توان سالانه از مرگ هزاران نفر جلوگیری کرد. اما این نگاه هنوز برکشور حاکم است تا ما به پای معضلات برویم و برای آن هزینه های سنگین بدهیم.