پیری جمعیت در راه ایران؛ فاصله تولدها رکورد زد!

میانگین فاصله بین تولد فرزند اول و دوم در ایران در سال ۱۴۰۳ به ۵/۹ سال رسید؛ روندی که نشان‌دهنده تأخیر فزاینده در فرزندآوری خانواده‌ها و هشدار جمعیت‌شناسان درباره کاهش نرخ باروری و پیری جمعیت است. کارشناسان می‌گویند بدون اقدامات فوری، آینده اقتصادی و اجتماعی کشور با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد.
به گزارش فارس، مرکز رصد جمعیت کشور وابسته به سازمان ثبت احوال در گزارش اخیر خود اعلام کرد که میانگین فاصله زمانی بین تولد فرزند اول و دوم در ایران سال ۱۴۰۳، به ۵/۹ سال رسیده است. این افزایش قابل توجه که نشان‌دهنده تأخیر در فرزندآوری خانواده‌های ایرانی است، نگرانی‌های جدی در میان جمعیت‌شناسان و سیاست‌گذاران ایجاد کرده است. این گزارش به بررسی روند این شاخص در سه سال اخیر تحلیل تغییرات در دهه‌های گذشته و هشدار‌های کارشناسان درباره آینده جمعیتی کشور می‌پردازد.
سیر تاریخی فاصله تولد فرزندانبر اساس داده‌های سازمان ثبت احوال، فاصله بین تولد فرزند اول و دوم از دهه ۶۰ تاکنون به طور مداوم افزایش یافته است. در دهه ۶۰ که مصادف با اوج نرخ باروری پس از انقلاب اسلامی بود، این فاصله به طور میانگین ۳/۳ سال بود. این عدد در دهه ۷۰ به ۳/۹ سال، در دهه ۸۰ به ۵/۲ سال و در دهه ۹۰ به ۵/۵ سال افزایش یافت.سال ۱۴۰۳ هم این این فاصله به ۵/۹ سال رسیده که نشان‌دهنده تغییر عمیق در الگو‌های فرزندآوری است. این نشان‌دهنده گرایش جامعه به خانواده‌های کوچک‌تر است.
بر اساس برآورد‌ها و داده‌های موجود، در سال ۱۴۰۱ میانگین فاصله بین تولد فرزند اول و دوم حدود ۴/۲۳ سال بود. این رقم در سال ۱۴۰۲ به ۴/۱۹ سال افزایش یافت و در سال ۱۴۰۳ به ۵/۹ سال رسید، که بالاترین میزان ثبت‌شده تاکنون است.
این روند با افزایش میانگین سنی مادران در زمان تولد فرزند اول (۲۷/۶ سال) و بالا رفتن سن ازدواج (۲۸/۴ سال برای مردان و ۲۴/۱ سال برای زنان) همسو است. در سه‌ماهه اول سال ۱۴۰۴، بیش از ۲۱۴ هزار ولادت ثبت شده، اما الگوی تأخیر در تولد فرزند دوم همچنان ادامه دارد. داده‌ها نشان می‌دهد که موالید فرزندان اول و دوم در یک دهه ۳۲ درصد کاهش یافته است.