زنان گیلانی؛ پیشگامان کارآفرینی و موتور محرک اقتصاد روستاها

در دل روستاهای سرسبز گیلان، بانوان خلاق با راه‌اندازی کسب‌ و کارهای کوچک خانگی و آموزش مهارت‌های هنری به دیگر زنان و دختران روستا زمینه‌ساز رونق تولید، افزایش درآمد خانوار و پویایی اقتصاد محلی شد.
به گزارش تسنیم، در سال‌های اخیر جمع کثیری از بانوان گیلانی با تکیه بر توانمندی‌ها، مهارت‌ها و روحیه خستگی‌ناپذیر خود نقش چشمگیری در توسعه اشتغال و کارآفرینی در مناطق روستایی این استان ایفا کرده‌اند، این بانوان با ایجاد کارگاه‌های خانگی و آموزش مهارت‌های بومی به دیگر زنان و دختران روستا زمینه‌ساز رونق تولید، افزایش درآمد خانوار و پویایی اقتصاد محلی شدند.
این بانوان کارآفرین در حوزه‌های متنوعی فعالیت دارند؛ آنان با راه‌اندازی کارگاه‌های حصیربافی، چادرشب‌بافی، بامبوبافی و دیگر صنایع در کنار همسران‌شان ضمن حفظ و احیای این هنرهای سنتی، برای چندین نفر از بانوان روستا هم فرصت شغلی ایجاد کردند؛ عده‌ای نیز در زمینه تولید و فرآوری محصولات محلی و بومی گیلان فعالیت دارند و محصولات متنوعی را به بازار عرضه می‌کنند که علاوه بر تأمین درآمد پایدار موجب ترویج فرهنگ مصرف محصولات سالم و محلی شده است.
وجه مشترک این بانوان، خودباوری، پشتکار و ایمان به توان زن روستایی است؛ آنان در کنار ایفای نقش مادری و همسری توانسته‌اند به عنوان کارآفرینان موفق نقش مؤثری در رشد اقتصاد خانواده و جامعه محلی خود داشته باشند و قطعاً تداوم حمایت‌های آموزشی و مالی از این زنان می‌تواند ظرفیت تولید در این مناطق را چند برابر کند. از سوی دیگر معرفی این بانوان به عنوان الگوهای موفق می‌تواند الهام‌بخش نسل جوان و گامی مؤثر در جهت تحقق عدالت اقتصادی در مناطق روستایی باشد.
 از کارگاه‌های خانگی تا اشتغال پایدار
مینا تقی‌نژاد، هنرمند باسابقه و تأثیرگذار حصیرباف ساکن روستای ملی حصیر فشتکه از توابع خمام یکی از بانوانِ تاثیرگذار روستا است که از کودکی با هنر حصیربافی آشنا و علاقه‌مند شده است؛ او امروز در همین روستا صاحب مغازه و کارگاه است و با پنجاه بانوی بافنده همکاری می‌کند؛ بانوانی که با دستان هنرمند خود زنبیل، ساک، ظروف و وسایل کاربردی زندگی را با گیاه لی می‌بافند.
به گفته این بانوی هنرمند، نسل جدید با خلاقیت و نوآوری، مدل‌های مدرن و زیباتری از حصیر را تولید می‌کنند و همین موضوع باعث شده این هنر بومی جایگاه تازه‌ای در بازارهای داخلی و حتی خارجی پیدا کند.
تقی‌نژاد نیز با حضور در نمایشگاه‌ها، جشنواره‌ها، مدارس و برنامه‌های فرهنگی تلاش می‌کند این هنر اصیل را معرفی و ترویج کند؛ امروز صنایع‌ دستی حصیری فشتکه به خارج از کشور نیز صادر می‌شود و روز به روز بانوان بیشتری در روستا به این هنر اشتغال پیدا می‌کنند.
این بانوی هنرمند معتقد است استفاده از لوازم حصیری به‌ نوعی "نه به پلاستیک" است زیرا این هنر تجدیدپذیر و دوستدار محیط‌ زیست است و مهم‌تر اینکه برای زنان و جوانان روستا شغل و آینده می‌سازد.
 چالش ابریشم؛ از کاهش تولید تا تاثیر قیمت دلار بر هنرهای بومی
معصومه بی‌پناه، استاد قلاب‌دوزی و حافظ هنر فاخر رشتی‌دوزی نیز یکی دیگر از بانوان تاثیرگذار است که پای صحبت‌هایش نشستیم. وی درباره این هنر می‌گوید: رشتی‌دوزی ریشه در تاریخ گیلان دارد؛ منطقه گیلان خاستگاه ابریشم بوده و همین باعث شده هنر قلاب‌دوزی با نخ ابریشم طبیعی در این منطقه از سالیان دور رواج پیدا کند.به گفته این بانوی هنرمند، این هنر از دوره قاجار تا امروز به عنوان یک هنر فاخر و ارزشمند شناخته می‌شود؛ روزگاری زین اسب، پرده و کوسن‌های اشراف با همین هنر تزئین می‌شد.
بی‌پناه که به‌همراه خواهرانش، این هنر را از دستان پدرش آموخته است می‌گوید: در گذشته با توجه به ابزار و سختی کار با قلاب، این هنر بیشتر در اختیار استادانِ مرد بود اما پس از انقلاب اسلامی زنان گیلانی به‌ تدریج این هنر را احیا و به‌ دست گرفتند.
وی همچنین از چالش تهیه ابریشم طبیعی سخن گفت و افزود: به‌ خاطر کاهش حمایت از نوغانداران، بخش عظیمی از ابریشم موردنیاز هنرمندانِ رشتی‌دوزی وارداتی شده که کیفیت آن با ابریشم لنگرود قابل مقایسه نیست و افزایش قیمت ارز هم تولید را دشوار کرده است. با این حال، استقبال گردشگران، تنوع رنگ‌ها و خلاقیت نسل جدید موجب شده رشتی‌دوزی همچنان یکی از محبوب‌ترین صنایع‌دستی گیلان باقی بماند.
 آموزش رایگان زنان روستا؛ تلاشی برای تداوم میراث گیلان
مروارید صادقی، هنرمند 34 ساله صنایع‌دستی بانوی دیگری که پای صحبت‌هایش نشستیم؛ او طی سه سال گذشته با تلفیق «حصیر» و «قیطان»، سبک جدیدی از تولیدات سنتی و مدرن را ارائه کرده است؛ سبکی که هم اصالت گذشته را حفظ کرده‌ و هم توجه نسل جدید و گردشگران را جلب می‌کند.
این بانوی هنرمند از کارهای تکراری بیزار است و همواره به‌ دنبال ارائه طرح‌هایی تک، خلاقانه و متفاوت است؛ امروز او کارگاه آموزشی خودش را دارد، کارآموز تربیت می‌کند و هنرش را به‌ صورت حضوری و آنلاین به دیگران آموزش می‌دهد سپس با همکاری کارآموزهایش محصولات متنوع‌تری وارد بازار می‌کند.
گزارش:زهرارستگار