از دست رفتن صنعتی با پیوندی فرهنگی

صنعت فرش یکی از قدیمی‌ترین و باارزش‌ترین صنایع دستی ایران است که به عنوان نمادی از هنر، فرهنگ و تاریخ این سرزمین شناخته می‌شود.
فرش ایرانی نه تنها در داخل کشور، بلکه در بازارهای جهانی نیز با شهرت و اعتبار خاصی همراه بوده و همواره ارزآوری قابل توجهی برای اقتصاد کشور به ارمغان آورده است. اما در سال‌های اخیر، شاهد کاهش چشمگیر جایگاه فرش ایرانی در بازارهای جهانی و افزایش رقابت از سوی کشورهایی نظیر ترکیه هستیم.
یکی از دلایل اصلی این تغییرات، عدم توجه کافی به حفظ و توسعه این صنعت در ایران است. در حالی که فرش ایرانی به عنوان یک هنر اصیل و منحصر به فرد شناخته می‌شود، اما سیاست‌های اقتصادی و فرهنگی نادرست، عدم حمایت از تولیدکنندگان و هنرمندان، و همچنین نبود برنامه‌ریزی مناسب برای بازاریابی و صادرات، باعث شده است تا این صنعت با چالش‌های جدی مواجه شود. کشورهای رقیب مانند ترکیه با استفاده از تکنولوژی‌های نوین، طراحی‌های جذاب و قیمت‌های رقابتی توانسته‌اند سهم بیشتری از بازار فرش را به خود اختصاص دهند.
علاوه بر این، تغییر ذائقه مصرف‌کنندگان نیز نقش مهمی در کاهش تقاضا برای فرش‌های ایرانی ایفا کرده است. امروزه خریداران به دنبال طرح‌ها و رنگ‌های متنوع‌تر هستند و این در حالی است که فرش‌های ایرانی معمولاً با الگوها و رنگ‌های سنتی شناخته می‌شوند. رقبای جدید با معرفی طرح‌های مدرن و متنوع، توانسته‌اند نظر خریداران جوان‌تر را جلب کنند و این موضوع تهدیدی جدی برای فرش ایرانی محسوب می‌شود.
از سوی دیگر، مسأله قیمت نیز یکی از عواملی است که موجب کاهش رقابت‌پذیری فرش ایرانی در بازارهای جهانی شده است. هزینه بالای تولید فرش در ایران به دلیل دستمزد بالای کارگران و مواد اولیه با کیفیت، موجب شده است که قیمت نهایی فرش ایرانی نسبت
به رقبای خارجی بالاتر باشد. این موضوع باعث می‌شود تا خریداران به سمت گزینه‌های ارزان‌تر سوق پیدا کنند.
به منظور جلوگیری از دست رفتن بیشتر جایگاه صنعت فرش ایران، نیاز است تا اقدامات جدی انجام شود. حمایت دولت از تولیدکنندگان، ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای صادرات، ارتقاء سطح آموزش هنرمندان و طراحان، و همچنین استفاده از فناوری‌های نوین در تولید و بازاریابی می‌تواند به احیای این صنعت کمک کند. همچنین، باید تلاش شود تا برند فرش ایرانی با هویت و ارزش‌های فرهنگی آن به جهانیان معرفی شود.
در نهایت، صنعت فرش ایران نه تنها یک منبع درآمد اقتصادی بلکه نمادی از هویت فرهنگی ماست. حفظ و احیای این صنعت نیازمند همت جمعی تمامی ارکان جامعه است تا بار دیگر فرش ایرانی بتواند جایگاه شایسته خود را در بازارهای جهانی باز یابد و به عنوان یکی از افتخارات ملی ما شناخته شود.