موانع خط لوله ترکمنستان-ایران-عراق؛ از سنگ‌اندازی ترکیه تا سرمایه‌گذاران اسرائیلی

یک کارشناس حوزه انرژی گفت: ترک‌ها نمی‌خواهند به ایران وابسته شوند به همین دلیل بدنبال ایجاد یک خط لوله گاز از مسیر آذربایجان-ارمنستان--نخجوان-ترکیه-عراق تا خلیج‌فارس هستند.
میرقاسم مومنی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره پیشنهادات مقامات عراقی برای استفاده از خطوط لوله ایران جهت انتقال گاز ترکمنستان اظهار داشت: انتقال انرژی اکنون در منطقه خاورمیانه یک مسئله مهمی است و در این رابطه و برای انتقال انرژی حوزه خزر، اوراسیا، آسیای میانه و قفقاز راه‌های مختلفی پیشنهاد شده که یکی از این راه‌ها نیز انتقال خطوط لوله از مسیر ترکیه است. اکنون ترکیه خود را آماده می‌کند هاب انرژی و انتقال گاز منطقه به اروپا و مصرف‌کنندگان باشد و در همین راستا سرمایه‌گذاری زیادی داشته است.
وی افزود: مهمترین مسئله برای هاب شدن ترکیه؛ زنگزور است که از طریق آذربایجان و ارمنستان خط لوله اوراسیا و آسیای میانه را استفاده کند. مسئله‌ای که وجود دارد اینکه عراق با ترکیه قرارداد منعقد می‌کند که خط لوله به جای ایران از عراق عبور کرده تا انرژی به بندر فاو و خلیج فارس انتقال پیدا کند و در واقع عملا ایران از این خط لوله کنار گذاشته می‌شود و این موضوعی است که ترکیه و عراق بشدت پیگیر آن هستند.
این کارشناس حوزه انرژی با بیان اینکه استفاده عراق از خط لوله گاز ترکمنستان از مسیر سوآپ گازی ایران نیازمند بررسی بیشتر است، گفت: ابتدا باید بدانیم ایران چقدر ظرفیت دارد، ما اکنون خودمان بخشی از نیازهای شمال شرقی کشور را از طریق سواپ با ترکمن‌ها تامین می‌کنیم و نیازمند گاز وارداتی از ترکمنستان هستیم. بنابراین اینکه عراق چگونه از خط لوله ایران استفاده کند یک موضوع فنی و کارشناسی است سوال اینکه آیا ما این ظرفیت را داریم که گاز ترکمنستان از طریق خطوط ایران به عراق برود و یا اینکه باید خط جدیدی احداث شود؟
وی تاکید کرد: موضوع اصلی اینکه ترکیه در نظر دارد بدون حضور ایران خط لوله اجرا کند و در واقع در پی این است که وابستگی به ایران را کم کند. واقعیت این است که ترکیه تمایل ندارد که در صادرات انرژی به هر نقطه‌ای ایران دخیل باشد بعبارت دیگر به دلیل رقابت‌های سیاسی و اقتصادی که ما با ترکیه در منطقه داریم این کشور نمی‌خواهد در حوزه خطوط لوله انرژی به هر نقطه‌ای ایران دخیل باشد حتی در مسئله زنگزور حاضر نشد در منطقه ارس از طریق ایران خط لوله کشیده شود.
این کارشناس اقتصاد بین‌الملل افزود: موضوع مهم‌تر اینکه در این پروژه‌ها اسرائیل سرمایه‌گذار است. بزرگترین سرمایه‌گذار  پالایشگاهی در خطوط گاز ترکمنستان؛ شرکت «مرهاو» اسرائیلی است بعبارت دیگر اسرائیل سرمایه‌گذاری بالایی در صنعت نفت و گاز ترکمنستان داشته و به نظر نمی‌رسد که شرایط سیاسی ایران اقتضاء کند که خط لوله‌ای که مصرف‌کننده نهایی گاز آن اسرائیل است را اجازه دهد از خاک ایران عبور کند و یا خدماتی ارائه دهد.