کودکان خیابانی یا کودکان کار؛ مشکل کدامیک است؟

کودک کار، یا همان تعبیرِ به مضمون نزدیک‌ترِ کودک خیابانی، پدیده‌ای جهانی است و تنها به کشور ما محدود نمی‌شود؛پديده کودکان خياباني يکي از آسيب‌هاي اجتماعي است که تعداد قابل توجهی از کودکان و نوجوانان را که سرمايه‌هاي آينده جامعه هستند، در معرض انواع آسيب‎ها قرار داده و جامعه را نيز با معضلات و خسارت‌های فراواني روبه‌رو می‌کند.
 البته در کشورهای مختلف با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی و فرهنگ و برخورد دولت‌ها با این مسئله، در کم و کیف آن تفاوت‌هایی وجود دارد. اما طبق کنوانسیون جهانی حقوق کودکان، افراد تا 18 سالگی کودک محسوب شده و هیچ فرد و نهادی نمی‌تواند و نباید از این افراد برای انجام کارها و درآمدزایی استفاده  يا سوءاستفاده کند. اما برخی کشورها، با کمی اغماض این سن را به 15 سال و گاهی حتی کمترتقلیل داده‌اند، چرا که فقرخانواده، اجازه کودکی کردن تا رسیدن به سن 18 سالگی به این فرزندان نمی‌دهد و لاجرم کودکان، پای ثابت صنایعی هستند که دنبال کارگر ارزان می‌باشند؛ کارگرانی که چون به سن قانونی نرسیده‌اند، کافرما عملا
هیچ تعهد قانونی از جمله بیمه و دیگر موارد مشمول دستمزد را در قبال آنان ندارد. بنابراین فقر اقتصادی گسترده موجب رونق بازار کار کودکان شده است؛ چه در کارگاه‌های زیرزمینی و چه در خیابان‌ها و در ملاءعام. این کودکان، هم کار می‌کنند و هم خیابانی هستند.
آمار کودکان کار ایران بین ۳ تا ۷ میلیون نفر است؛ این رقم برای تهران۲۰ هزارنفر تخمین زده می‌شود، اما از آن‌جا که اغلب کودکان کار هیچ‌گونه ثبت هویتی ندارند؛ آمار دقیقی در این زمینه نمی‌توان ارائه کرد.وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته است:«کمک‌های معیشتی، حرفه‌آموزی و آماده‌سازی شغلی از جمله راهکار‌هایی است که می‌توان به‌صورت کارشناسی شده برای کودکان کار استفاده کرد.» و این یعنی نمی‌توان مسئله کودکان کار را حل کرد و آنان را به خانواده و کلاس درس بازگرداند، فقط می‌توان آنان را به نحوی ساماندهی کرد. از همین روست که  اخیرا بهزیستی تهران از مردم خواسته است به کودکان کار خیابانی پول ندهند! مدیرکل بهزیستی استان تهران گفته است:« به جای پول دادن به کودکان کار خیابانی از طریق اورژانس 123 حضور این افراد را اطلاع دهید تا ساماندهی شوند.مردم کمک‌های خود را از طریق بهزیستی اهدا کنند.» و این سامان دهی همچنان که در بالا بدان اشاره شد نه به‌معنای نجات این کودکان از کار و بازگرداندن کودکی به آنان، بلکه ساماندهی و آموزش دادن آنان برای کارکردن در شرایط بهترِنسبی است! طبعا هر کودکی تمایل دارد در کنار خانواده خود و در کلاس درس باشد، این مسئله مهم است، چرا که هم آینده کودک و هم آینده کشور در کنار تامین چنین شرایطی برای وی است. بهزیستی اعلام کرده است 724 کودک را با همین شیوه ترخیص کرده، از خانواده‌های آنان تعهد گرفته و اینک این تعداد کودک مورد حمایت بهزیستی هستند؛ این عدد را بگذارید در کنار 4هزار کودک کار و زباله گرد که در استان تهران مشغول‌اند؛ از این تعداد ۲هزار نفر، کودک کار هستند و بهزیستی در قبال آن‌ها مسئول است؛ نکته جالب توجه این‌که برای ساماندهی کودکان زباله‌گرد، پیمانکاران شهرداری اقدام خواهند کرد واین یعنی زباله‌گردیِ سامان‌دهی شده!