«کت زنی» آفتی که به جان جنگل‌های ما افتاده است!

جنگل‌های هیرکانی و زاگرسی کشور ما به دلایل مختلف در معرض نابودی قرار دارند. وقتی در مورد جنگل‌های کشورمان، به‌عنوان میراث طبیعی سخن می‌گوئیم، تنها از یک زخم نمی‌گوئیم، مسئله مهم این است که موجودیت جنگل‌هایمان در خطر است. کارشناسان محیط‌ زیست، تهدید پوشش‌های جنگلی ایران شامل «آتش‌سوزی یا آتش‌زدن عمدی، تعرض به عرصه جنگل‌ها برای ویلاسازی، جنگل‌خواری با تجاوز به حریم جنگل‌ها از طریق گله‌داری در حریم آن‌ها، تسطیح زمین جنگل‌ها برای کشاورزی، قطع غیرقانونی درختان برای قاچاق چوب و برداشت غیرقانونی خاک جنگل برای فروش به‌خصوص در جنگل‌های هیرکانی»، را خساراتی جبران‌ناپذیر و «فاجعه‌بار» توصیف می‌کنند.
به گفته کارشناسان، برخی کشاورزان، برای آن‌که روی زمین‌شان سایه نیفتد، درختان را آتش می‌زنند یا دامداران برای آن‌که بتوانند از علوفه‌های کف جنگل استفاده کنند، درخت‌ها را نابود کرده و می‌سوزانند یا «کت‌زنی» ‌مي کنند.
«کت‌زنی» روشی است که طی آن، آوندهای درخت‌ها را می‌خشکانند تا درخت به‌ مرور خشک شود زیرا بعد از آن، قطع درخت اشکال ندارد؛ گاهی هم کم‌کم درخت‌ها را آتش می‌زنند. بر اساس قانون «کت‌زنی» جرم محسوب می‌شود؛ اما این عمل در اغلب جنگل‌های کشور اتفاق می‌افتد.گرچه در کنار این رفتار با درختان، جنگل‌های شمال و غرب کشور در طی چند سال اخیرتوسط جنگل‌خواری و آتش‌سوزی، بیشترین آسیب را دیده‌اند ولی در جنوب و مرکز کشور، جنگل‌های کهکیلویه و بویراحمد، چهارمحال‌وبختیاری و هم‌چنین جنگل‌های حرا، مدتی است که به جنگل‌خواری و آلودگی‌های نفتی گرفتار شده‌اند.
رئیس انجمن جنگلبانی ایران در سال ۱۳۹۷ اعلام کرد ۴۲ درصد از جنگل‌های شمال ایران در معرض «نابودی» قرار گرفته‌اند. به گفته وی در صورت ادامه این روند، تا ۳۰ سال آینده، دیگر دراین مناطق (شمال ایران)، جنگلی وجود نخواهد داشت.کشورما حدود ۱۴ میلیون هکتار اراضی جنگلی دارد. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، فائو، اعلام کرده اینعدد در سال 57، بیش از 18 میلیون هکتار بوده است.
اما علاوه بر «کت‌زنی»، بیشترین تخریب جنگل‌های ایران در دو سال گذشته، در آتش‌سوزی‌های گسترده و قطع درختان جنگلی گزارش شده. بر اساس آمار، در سال ۱۳۹۹، یک هزار و ۲۰۰ مورد آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع کشور به‌وقوع پیوسته. سازمان جنگل‌ها، مساحت درگیر با آتش‌سوزی‌ها را ۱۲هزار و ۵۰۰ هکتار اعلام کرد. جانشین معاون امور جنگل سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری فروردین‌ماه اعلام کرده در آتش‌سوزی‌های سال گذشته، بیش از ۲۱هزارهکتار از جنگل‌ها و اراضی جنگلی ایران آتش گرفته‌اند.یکی از خسارت‌های جبران‌ناپذیر به جنگل‌ها در سال گذشته، آتش‌سوزی گسترده منطقه حفاظت‌ شده «خائیز» در کهکیلویه و بویراحمد در جنوب غربی کشور بود که به سوختن بیش از ۱۰هزارهکتار از عرصه جنگل‌های زاگرس منجر شد. این منطقه گرمسیری با پوشش گیاهی و جانوری متنوع خود، از سال ۱۳۷۷ به ‌عنوان منطقه حفاظت شده ملی، ثبت شده است.
سال‌های پیش رو، سال‌های خشکسالی است و تنها در ۱۰ روز آغاز فروردین‌ماه امسال، بیش از ۳۰ مورد آتش‌سوزی در جنگل‌های کشور
 رخ داده. با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی، آتش‌سوزی برای مراتع و جنگل‌ها در کشور یک تهدید دائمی است. در عین حال، گرمایش جهانی زمین نیز به این مسئله دامن می‌زند. توجه به همین چندعامل، از سوی دولتمردان و مسئولان ذیربط و مآل‌اندیشی در این زمینه می‌تواند جلوی پیشروی فاجعه‌بار از بین رفتن جنگل‌های کشور را بگیرد.