عوارض استفاده زیاد از ژل‌های ضدعفونی کننده

ما در سطح و در داخل بدن خود، باکتری های همزیستی داریم که برخی از آن ها مضرند و موجب بیماری می شوند و برخی دیگر همزیستانی هستند که بدون آن ها زندگی برای مشکل می شود.این باکتری ها در اصطلاح ریزاندامگان همزیست یا ریزسازوارگان همزیست (Microbiome یا Microbiota) نامیده می شوند. میکروبیوم‌های همزیست، رابطه  همزیستی با جانور میزبان دارند؛ یعنی این ریزاندامگان هم می‌توانند همسفره باشند، هم بیماری‌زا. مثلاً به تمامی باکتری‌ها، قارچ‌ها و دیگر انواع میکروب‌هایی که به‌طور بومی در پوست انسان زندگی می‌کنند، میکروبیوم پوست می‌گویند. بزرگ‌ترین میکروبیوم بدن انسان، میکروبیوم دستگاه گوارش تحتانی و به‌طور خاص روده بزرگ می‌باشد.
اما نکته مهم این‌جاست که برخی داروهایی که مصرف می‌کنیم توانایی شناسایی میکروبیوم مفید از غیرمفید را ندارند و همه را از بین می‌برند. ماجرای ژل‌های ضدعفونی کننده‌ای که این روزها بسیار از آن‌ها استفاده می‌کنیم نیز به همین شکل است.
در حالی‌که ژل‌های ضد‌عفونی دست در طول دوران همه‌گیری ویروس کرونا پای ثابت زندگی روزمره بسیاری از ما شده، متخصصان هشدار می‌دهند که این محصولات می‌توانند تهدیدی برای سلامت باشند.
به گزارش پاپیولر ساینس، در طول یک دهه گذشته میکروب‌ها نقش جدید و مثبتی در زندگی ما پیدا کرده‌اند و به این نکته پی برده‌ایم که علاوه بر میکروب‌های خطرناکی که باعث بروز عفونت می‌شوند، بدن حاوی باکتری‌های خوبی است که عملکرد دستگاه گوارش را تنظیم می‌کنند، منجر به بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن می‌شوند و حتی از بسیاری از عفونت‌ها جلوگیری می‌کنند. این در حالی است که محصولات ضد‌باکتری از جمله ژل‌های ضد‌عفونی‌کننده دست، بین باکتری‌های خوب و بد تمایز قائل نمی‌شوند و تمام آن‌ها را از بین می‌برند.
یک میکروبیولوژیست در دانشگاه کالیفرنیا می‌گوید: «میلیون‌ها باکتری در بدن ما از جمله روی پوست دست و داخل دستگاه گوارش زندگی می‌کنند. اما ضد‌عفونی‌‌کننده‌ها نه تنها تمام میکروب‌ها اعم از خوب و بد را از بین می‌برند، بلکه باعث ایجاد ارگانیسم‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک می‌شوند. مقاومت آنتی‌بیوتیکی یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های بهداشت عمومی زمان ما است. هر سال در ایالات متحده آمریکا حداقل ۲.۸ میلیون نفر به یک عفونت مقاوم در برابر آنتی‌بیوتیک مبتلا می‌شوند و بیش از ۳۵۰۰۰ نفر در پی آن می‌میرند.»او تاکید می‌کند: «مصرف محصولات ضد‌عفونی‌کننده دست باید محدود به مکان‌هایی شود که عفونت در آن‌جا زیاد است، مثل بیمارستان‌ها. فراموش نکنید که ژل‌های ضد‌عفونی برای دست هیچ‌گونه برتری یا تاثیر مضاعفی نسبت به صابون یا شوینده‌های معمولی ندارند.»